Verslavingszorg en spiritualiteit

Spiritualiteit en verslavingszorg: nieuwe verbindingen

Het contact met patiënten binnen een behandelmethode waarin de 12 stappen benadering leeft maakt dat je als behandelaar regelmatig in gesprek bent over de begrippen ‘’geloof, hogere macht’’ en ‘’spiritualiteit’’. Het doormaken van een spirituele reis staat aan de basis van het 12 stappen programma. Verslavingszorg en spiritualiteit: het voornaamste doel is nieuwe verbindingen aan gaan die je helpen anders om te gaan met gevoelens als boosheid, somberheid, verveling, onrust, irritatie en angst. De ene behandelaar verstaat onder spiritualiteit iets anders dan de andere en zo werkt het ook voor patiënten. Ik hecht als behandelaar, vader, partner, vriend, zoon en broer veel waarde aan het samen verkennen van deze begrippen. Simpel gezegd, omdat ik spirituele voeding nodig heb om me goed te voelen, mijn balans terug te vinden in mijn dagelijkse, vaak hectische, leven.

Het boek ‘’the spirituality of imperfection: story telling and the journey to wholeness (Kurz & Ketcham, 1993)’’ heeft mij als behandelaar belangrijke inzichten en handvatten gegeven om het begrip spiritualiteit te verkennen. Hieronder een kleine samenvatting van de essentie van het boek.

Verhalen vertellen over de verslaving

In de meetings van de fellowship leer je elkaar verhalen vertellen. Door met elkaar te delen stellen we ons voorzichtig open voor anderen. We maken contact met wat er binnen in ons gebeurt en leren observeren wat onze werkelijke gevoelens en gedachten zijn als we niet verdoven. We vertellen wie we waren, wat er onderweg gebeurde en hoe het nu met ons gaat. En we luisteren naar het verhaal van anderen. Dit vertellen en luisteren is een spiritueel proces. We beginnen ons verbonden te voelen met de kwetsbaarheid van anderen en herkennen deze terug in ons zelf. Als we leren onze eigen kwetsbaarheden en tekortkomingen te accepteren zijn we in staat tot een grotere verantwoordelijkheid: het accepteren van het niet perfect zijn van degene van wie we houden. Als we dat kunnen zijn we in staat de tekortkomingen te accepteren van mensen waar we moeite mee hebben in de omgang. We staan kalmer en positiever in het leven, we kunnen makkelijker loslaten en ons richten op dat wat inspireert in plaats van irriteert.

Bij de verslavingszorg van Spoor6 ligt de nadruk op gedragsverandering

Spiritualiteit is geen absolute godsdienst. De individuele interpretatie van een godsdienst of religie leidt regelmatig tot weerstand bij de ander. Spiritualiteit is leven in het hier en nu, jezelf (tijdelijk) vrijmaken van oordelende gedachten over het verleden en de toekomst. Het is een realiteit die we alleen ervaren als we bewust blijven zoeken naar dat wat ons verbindt met wat ons werkelijk krachtig, kalm, creatief, liefdevol en tevreden maakt in het hier en nu. Kurz en Ketcham bespreken in hun boek een aantal gedragskenmerken die je wijzen op je eigen spirituele groei of leegte.

• Loslaten, van je behoefte aan controle, gelijk willen krijgen, jouw resultaat.
• Dankbaarheid, meer aandacht leren hebben voor de geschenken van het leven.
• Nederigheid, geleidelijke acceptatie dat je mens bent, met sterktes en kwetsbaarheden.
• Tolerantie, de vaardigheid om de visie op je leven en dat van anderen te veranderen.
• Vergeving, het loslaten van wrok naar jezelf en anderen, compassie ontwikkelen.

Bij Spoor6 ligt een sterke nadruk op gedragsverandering, oefeningen die je kunnen helpen bij je spirituele ontwikkeling zoals: meditatie, mindfulness (aandacht training), ademhalingsoefeningen/yoga, zelfhulpgroepen, zelf evaluatie.

Een rake slogan uit de AA wijst je alvast de weg: We claim spiritual progress, not perfection.

Heb je vragen over onze programma’s of over verslaving, neem dan contact op met Spoor6 voor verder advies.

Chris van Balen, Psycholoog
Senior Verslavingscounselor bij Spoor6