Alcohol en slecht slapen; wat je moet weten

Dit moet je weten over alcohol en slecht slapen

Er zijn veel mensen die denken lekker te gaan slapen na het drinken van alcohol. Een glaasje rode wijn zou tenslotte een sufmakend effect hebben en dienen als het zogenaamde ‘slaapmutsje’. (Lees ook: Welke effecten heeft alcohol op het lichaam?)

Na het drinken van alcohol val je inderdaad sneller in slaap door de verdovende werking van het middel, maar de slaap is minder diep en vaak onrustig. Sommige mensen kunnen ook minder lang slapen na het drinken van alcohol.

Waarom kan je niet slapen van alcohol?

Iemand die gedronken heeft en wel veel uren geslapen heeft, is een stuk minder uitgerust dan iemand die niet gedronken heeft en hetzelfde aantal uren heeft geslapen. De kwaliteit van de slaap gaat namelijk erg achteruit na het drinken van alcohol. Voor deze negatieve geestelijke en lichamelijke gevolgen maakt de hoeveelheid alcohol die iemand drinkt niet uit.

Slaap is belangrijk voor het lichamelijk en geestelijk herstel van de mens. Het drinken van alcohol heeft negatieve gevolgen op slaap en daardoor ook op de lichamelijke en geestelijke gesteldheid. Tolerantie na langdurig gebruik en het effect dat dit heeft op je hersenen zorgt ervoor dat je slaappatroon binnen een relatief korte tijd helemaal ontregeld wordt.

Tip: lees ook ons blog: Wanneer ben ik alcoholist?

Hoe lang heeft alcohol invloed op slaap?

Een slaapcyclus duurt ongeveer 90 à 120 minuten. In een normale nacht wordt deze 4 tot 5 keer herhaald. Je wordt na elke cyclus even wakker. Je lichaam checkt dan onbewust of er geen pijnprikkels zijn, of je blaas niet te vol zit en of de omgeving veilig is. Is er iets niet in orde, dan word je wakker om actie te ondernemen. Is alles in orde, dan val je terug in slaap en begint de cyclus opnieuw.

Fase 1: inslaapfase

Je zweeft tussen waken en slapen. Je ogen vallen toe, de hersenactiviteit neemt af. Dit duurt een paar minuutjes.

Fase 2: lichte slaap

Je slaapt, maar nog niet diep. Je wordt niet meer van elk geluid wakker, maar als je toch wakker wordt, heb je nog niet het gevoel dat je goed hebt geslapen. Deze fase duurt iets minder dan een uur.

Fase 3: de overgangsfase naar de diepe slaap

Je ademhaling wordt regelmatig, je hartritme daalt en je spieren ontspannen. Deze fase duurt een 5-tal minuten.

Fase 4: de diepe slaap

Als je nu wakker wordt, voel je je verward en heb je tijd nodig om je te realiseren waar je bent. Deze fase duurt iets minder dan 20 minuten en zorgt voor fysieke rust. Deze fase is noodzakelijk voor het herstel van het lichaam, de opbouw van spieren en botten en de toename van de weerstand aan de hand van het immuunsysteem.

Fase 5: de REM-slaap

De REM-slaap volgt na de diepe slaap en wordt ook wel de droomslaap genoemd. REM staat voor Rapid Eye Movement omdat de ogen tijdens deze fase voortdurend bewegen. Hartritme en ademhaling zijn in deze fase onregelmatig. Je spieren zijn totaal ontspannen en je bloeddruk stijgt. Tijdens de REM-slaap worden gegevens en gedachten verwerkt en worden bepaalde zaken opgeslagen in ons langetermijngeheugen. Het is ook de fase van het emotionele herstel. Omdat je lichaam volledig in rust is en je brein tegelijk op volle toeren draait, spreekt men van de paradoxale slaap. Deze fase duurt ongeveer 20 minuten. Doorgaans word je nadien even wakker, maar te kort om het je te herinneren, vooraleer de cyclus opnieuw begint met de inslaapfase.

Dit moet je weten over alcohol en slecht slapen.

Waarom word je vroeg wakker na drinken?

Door de verdovende invloed van alcohol val je inderdaad sneller in slaap. Men slaapt sneller in, maar de slaapkwaliteit neemt aanzienlijk af. In de eerste helft van de nacht slaap je beter, terwijl in de tweede helft van de nacht de kwaliteit van slaap daalt.

Uit meerdere onderzoeken blijkt dat er effecten te zien zijn op de zogenaamde slow-wave slaap. Dat zijn fase 3 en 4 binnen de slaapcyclus.

De eerste diepe slaap (REM-slaap) wordt naar voren gehaald en verslechterd. Dit betekent dat men eerder droomt en de hersenen sneller alle informatie moeten verwerken.
In het tweede deel van de nacht vindt de REM-slaap veel later plaats, waardoor de hersenen overbelast raken. Doordat de diepe slaap niet evenredig plaatsvindt, treden er slaapproblemen op.

De REM-slaap bedraagt ongeveer 15% van de periode waarin iemand slaapt. Deze periode is erg belangrijk voor een mens, maar wordt door alcohol onderdrukt. Dat kan dus gevolgen hebben voor het geestelijke herstel. Ook kan het gevolgen hebben voor het lichamelijke herstel. Mensen die regelmatig alcohol drinken lopen daardoor een groter risico op slaapproblematiek, zoals slaapwandelen en slaapapneu. Daarnaast is er een verhoogde kans op heftige dromen of nachtmerries.

Bekijk de effecten van alcohol op het lichaam.

Bronvermelding: