Wat is polydrugsgebruik

Wat is polydrugsgebruik?

Polydrugsgebruik is het gelijktijdig of opeenvolgend gebruik van ten minste twee stemming veranderende middelen verstaan; hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen gelijktijdig gebruik van meerdere middelen en het afwisselend gebruiken van meerdere middelen over een langere periode.

Wanneer begon het polydrugsgebruik?

Al in 1976 werd gesproken van een toename in polydruggebruik, waarbij toen vooral onder mensen met een verslaving aan kalmerende middelen (barbituraten) en heroïne werd waargenomen dat zij dit combineerden met andere middelen. Meer recente onderzoeken tonen aan dat ook nu veel mensen met een verslaving niet slechts één middel gebruiken.

Een vragenlijstonderzoek uit 2002 onder patiënten van verschillende verslavingsklinieken toonde aan dat 56% van de aanmeldingen patiënten betrof die meerdere middelen gebruikten, al dan niet gelijktijdig. Uit een recente studie onder alcoholisten bleek dat 68% van hen naast alcohol andere verslavende middelen gebruikten, met name slaapmiddelen en cocaïne.

Een Amerikaanse studie uit 2009 analyseerde 400 jongvolwassen drugsgebruikers in het uitgaansleven van New York. Hiervan had 92% wel eens meerdere drugs tegelijk gebruikt en werden maar liefst 1670 verschillende combinaties vermeld.

Ecstasy/XTC en cocaïne werden het meest frequent gecombineerd met andere stemming veranderende middelen, waarbij XTC met bijna elke andere soort drug werd gecombineerd; met name ketamine, cocaïne en GHB. Verder werd de combinatie van cocaïne en alcohol vaak gerapporteerd.

Combineren van drugs

Niet alleen in het uitgaansleven worden meerdere drugs tegelijk gebruikt. Een studie uit 2006 toonde aan dat ongeveer 13% van de alcoholafhankelijke deelnemers naast alcohol andere middelen gebruikten. In het algemeen worden drugs gecombineerd om het effect van het basismiddel te versterken of bijwerkingen van het basismiddel te onderdrukken. Door het laatstgenoemde wordt vaak een ‘upper’ en een ‘downer’ tegelijk gebruikt.

Uppers zijn stimulerende middelen zoals cocaïne, amfetamine, metamfetamine, speed, MDMA en 4FMP. Deze middelen geven energie.

Downers zijn rustgevende middelen zoals alcohol, cannabis (wiet), heroïne, ketamine, opioïden, antihistamine en slaapmiddelen (benzodiazepinen); deze middelen zorgen voor een rustig gevoel en ontspannen het lichaam.

Naast deze middelen is er nog een derde groep: de geestverruimende middelen. Dit zijn drugs die hallucinaties teweegbrengen en de perceptie van de realiteit veranderen. Hieronder vallen onder andere psilocybine (truffels en paddo’s), LSD, PCP, 2C-B en ayahuasca. Ook deze laatstgenoemde groep wordt vaak gebruikt in combinatie met zowel stimulerende als rustgevende middelen.

Effecten en risico’s polydrugsgebruik

Het gelijktijdig gebruiken van meerdere drugs draagt risico met zich mee; de meeste fatale gevallen van overdosering komen voor bij het combineren van verschillende middelen. Ook zijn de meeste bezoeken aan de spoedeisende hulp in verband met drugsgebruik gerelateerd aan ‘polydruggebruik’.

Het effect van het gelijktijdig gebruik van verschillende middelen is uiteraard per combinatie verschillend. Over het algemeen kan worden gesteld dat als een upper en een downer gecombineerd worden, de effecten van beiden deels worden opgeheven, met als gevolg dat van beide middelen meer gebruikt kan worden. Niet alle effecten van de middelen worden afgezwakt, waardoor dit uiteindelijk tot gevaarlijke situaties voor het lichaam kan leiden.

Indien twee downers worden gecombineerd wordt vaak een versterkt effect van één van beide middelen of van beide middelen teweeggebracht. Hierdoor is minder van één van de middelen nodig om een heviger effect te krijgen.

Daarbij komt dat een middel niet bij iedereen hetzelfde effect heeft bij dezelfde dosering, en ook de interactie tussen twee middelen in elk lichaam anders kan verlopen. Dit alles vergroot sterk het risico op een overdosering.

Bronnen

• World Health Organization (WHO) WHO Lexicon of Alcohol and Drug Terms. Geneva: WHO; 1994.
• Grov C et al. Polydrug use among club-going young adults recruited through time-space sampling. Subst Use Misuse. 2009;44(6):848.
• “Mixing Drugs”. Harm Reduction Coalition. Retrieved 7 August 2018
• Negus SS et al. “Discriminative stimulus effects of a cocaine/heroin “speedball” combination in rhesus monkeys”. J. Pharmacol. Exp. Ther. 1998; 285 (3): 1123–36.
• Kaufman E et al. The abuse of multiple drugs. I. Definition, classification, and extent of problem. Am J Drug Alcohol Abuse. 1976; 3(2):279-92.
• Staines GL et al. Polysubstance use among alcoholics. J Addict Dis. 2001; 20(4):53-69.
• McCabe SE et al. Simultaneous and concurrent polydrug use of alcohol and prescription drugs: Prevalence, correlates, and consequences. J Stud Alcohol. 2006;67:529–537.