De vijf meest gestelde vragen over verslaving

Is het mogelijk om te stoppen met een verslaving?

Ja, je kunt stoppen met je verslaving; met het feit dat je “slaaf” bent van je middel of gedrag.

Verslaving ontstaat in fases, in de eerste fases gebruik je om je “beter” te gaan voelen; denk aan ontspanning na een glas wijn. We noemen dit ook wel de beloning. De meeste mensen komen nooit in de volgende fases, dat zijn de mensen die geen problemen op dit gebied ontwikkelen. De daaropvolgende fases, zijn de fases waarin je gebruikt om je niet slecht te voelen en dit is exact de onzichtbare scheidslijn waar je ongemerkt overheen gaat als je van “normaal” gebruik een verslaving ontwikkelt. Op het moment dat er sprake is van een verslaving is je beloningssysteem in de war, dat is de meest simpele uitleg. Je denkt dat je een middel (alcohol, drugs, medicatie) of gedrag (gamen, gokken, seks) nodig hebt om je goed te voelen, maar je hebt het nodig om je niet slecht te voelen. Op het moment dat je gebruikt om je niet slecht te voelen heeft dit consequenties voor je gedrag. Je verliest de controle en minder plezierige eigenschappen, ongezonde gedragingen gaan de boventoon voeren, alles om aan de behoefte te voldoen.

Bingen

Bingen betekent periodiek overmatig gebruiken, je rempedaal werkt (bijvoorbeeld) in het weekend niet. Je neemt je voor om maar drie drankjes te nuttigen maar dat lukt niet, de rem is er na enkele glazen volledig af. Als binges leiden tot onwenselijk gedrag en black-outs dan is het tijd om te erkennen dat je een probleem hebt.

In herstel gaan -> nieuw en gezond gedrag aanleren.

Op het moment dat je stopt met je verslaving, sober en clean wordt, moet je nieuw gedrag aanleren. Wij noemen dit ook wel gezond gedrag. Dat kost tijd. Er bestaat geen quick fix. Verslaving gaat nooit alleen maar over het middel zelf. voor het allergrootste gedeelte gaat het over het daaruit voortkomende verslavingsgedrag (= ongezond gedrag). Iemand kan clean en sober zijn en toch nog ernstig verslavingsgedrag vertonen, dit is onderdeel van het proces waar je ingaat als je in herstel gaat. In herstel gaan houdt in dat je dit verslavingsgedrag aanpakt. Tevens de grootste trigger om terug te vallen en het meest lastige om aan te pakken. Er wordt niet voor niets gezegd dat stoppen met een middel of gedrag geen kunst is, maar gestopt blijven. En dit gaat specifiek over het bijbehorende gedrag. Je moet nieuw, gezond, gedrag aanleren en dit kost tijd.

Wat zijn de fysieke klachten bij stoppen met een verslaving?

Lichamelijke en geestelijke klachten gaan samen. Zelfs bij een drug waarvan je in principe niet lichamelijk afhankelijk raakt, kan het stoppen lichamelijke ontwenningsverschijnselen veroorzaken. Bij stoppen met gokken, gamen of overmatig internetgebruik kunnen symptomen zoals onrust, angsten, slaapproblemen, beven, zweten, hoofdpijn en prikkelbaarheid optreden. Bij middelen zoals alcohol, bepaalde medicijnen en heroïne raak je lichamelijk verslaafd en kunnen de ontwenningsverschijnselen vrij heftig en zelfs gevaarlijk zijn. Stop daarom niet op eigen houtje. De juiste medicatie kan vaak veel klachten opvangen en een arts kan indien nodig een afbouwschema opstellen. Met name de afbouw van benzodiazepines kan uiterst grillig verlopen. (Luister onze podcast: “De Macht van Benzo’s”)

Wat is de motivatie om te leven in herstel?

Externe factoren zoals ouders, vrienden, familie, werk en school kunnen zeker een rol spelen bij de motivatie om te stoppen, maar uiteindelijk zal iemand met een verslaving een intrinsieke motivatie ontwikkelen om aan zijn of haar herstel te werken en gedrag te veranderen. Alleen als je zélf echt een ander leven wilt lukt het om een verslaving aan te pakken. Ook na langdurig gebruik is dit absoluut mogelijk!

Veelal komt in het nieuws dat verslaving een hoog terugval percentage kent, maar dit kan ook een wake-up call binnen het proces zijn, het moment dat je beseft dat je werkelijk een ziekte hebt. Daarom zeggen we: vallen is niet erg, als je maar weer opstaat.

Natuurlijk is het eenvoudiger als je een terugval vermijdt, want op het moment dat je jouw beloningssysteem opnieuw triggert, start je weer opnieuw. De hersenen die net gewend zijn aan dit nieuwe gezonde gedrag krijgen bij een terugval opnieuw het signaal dat er een “beloning” wacht. Wat natuurlijk geen beloning is.

Heb je professionele hulp nodig bij het stoppen met de verslaving?

Je hoeft het niet alleen te doen! Dat is het goede nieuws. Het is verleidelijk om te denken dat je het morgen allemaal anders gaat doen, maar als je deze ziekte hebt val je vrijwel altijd snel terug in oude patronen. Mensen herinneren zich vaak alleen de positieve gevoelens die alcohol of andere middelen opleveren en denken dat ze deze keer de schadelijke consequenties kunnen vermijden. Dit leidt tot steeds weer het eerste drankje of gebruik, waarna het moeilijk wordt om te stoppen. Want bij mensen met deze ziekte werkt het rempedaal niet. Daarom wordt gezegd: één is teveel en honderd is te weinig.

Een fundamentele verandering in de manier waarop we voelen, denken en handelen is nodig om ons gevoel van afhankelijkheid te veranderen naar een gevoel van vrijheid.

Trauma

Veel mensen gebruiken omdat ze niet willen voelen, omdat ze herbelevingen hebben van trauma’s, ongelukkig zijn of worstelen met eenzaamheid. Het is niet zo dat iedereen die een trauma heeft automatisch een verslaving ontwikkelt, maar veel mensen met een verslaving hebben wel last van een trauma en gebruiken het middel of gedrag als een soort zelfmedicatie om niet te hoeven voelen. Het averechtse effect wordt hiermee bereikt. Om dit goed aan te pakken en de onderliggende problematiek te identificeren en uiteindelijk ook te behandelen is professionele hulp nodig.

Bij Spoor6 lanceerden wij om deze reden Spoor8, waar trauma, maar ook ADHD, angst en depressie worden behandelt.

Uiteindelijk gaat de behandeling van verslaving over veel meer dan het middel zelf, het gaat om het totale veranderproces.